ADANA ; Türkiye'nin güneyinde Akdeniz
Bölgesinde yer alan ilidir.
İl
merkezinin adı da Adana olup; Seyhan, Yüreğir, Çukurova, Sarıçam ve Karaisalı
İlçelerinin birleşimi ile oluşur. Adana kent merkezi 5 ilçeden, Adana ili ise
toplam 15 ilçeden oluşmaktadır. Adana ilinin nüfusu, 2010 yılı Adrese Dayalı
Nüfus Kayıt Sistemi(ADNKS) kayıtları itibariyle 2.085.225, Büyükşehir nüfusu
ise 1.591.518'dir. Adana ilinin yüzölçümü 17.253 km2 dir. Adana Türkiye'nin 5. büyük
ilidir. Ayrıca Adana Türkiye'nin en yüksek sıcaklık ortalamasına sahip illerden
birisidir.ADANA 'NIN TARİHİ
İlkçağda
Adana, Anadolu'yu baştan başa geçerek Gülek boğazından Tarsus'a inen yol
üzerinde bir konak yeriydi. Hitit tabletlerinden Hititler döneminde kent ve çevresinde
Kizzuvatna Krallığı'nın egemen olduğu anlaşılmaktadır. Yöre, M.Ö. 16. yy'da
Hitit Federasyonu'na, Hitit Devleti yıkıldıktan sonra Çukurova'da kurulan Kue
Krallığı'na bağlandı. M.Ö. 9. yy sonlarına doğru Asur, M.Ö. 6. yy'da Pers, M.Ö.
333'te Büyük Iskender'in egemenliğine girdi. Iskender'in ölümünde (MÖ. 323)
sonra da Selefkiler'e bağlandı. M.Ö. 66'da Romalı konsül Pompeius tarafından
ele geçirildi. Roma ve Bizans dönemlerinde, elverişli konumu nedeniyle önemli
bir ticaret merkezi durumuna gelen 704'de Halife Abdülmelik tarafından Emevi
topraklarına katıldı. Abbasi halifesi Harun Reşit eski ilkçağ kalesini (Adana
kalesi) yeniden yaptırdı. IX. yy'da Adana Çukurova'nın önemli bir kültür ve
ticaret merkezi durumundaydı. Aynı yy'da Yazman adlı bir Türk komutan bölgeyi
yarı bağımsız yönetti. Bölge daha sonra Mısır'daki Tolunoğulları'nın eline
geçti.
Bizanslılar, Abbasiler'in zayıf düşmesinden yararlanarak 10. yüzyılın
başlarında kenti yeniden topraklarına kattılar. Alparslan'in Malazgirt
Zaferi'ni (1071) izleyen yıllarda Adana, Selçuklular'ın egemenliğine girdi
(1083-1097). Bu dönemde Çukurova'ya Doğu'dan gelen bir çok Türk boyu yerleşti.
1097 Haçlı seferiyle Adana'da Selçuklu egemenliği sona erdi. 14. yy'in ilk
yarısında Memluklular'ın eline geçen Çukurova'ya çok sayıda Türkmen oymağı
yerleştirildi. 1352'de yöreye Memluklullara bağlı Türkmen Beylerinden
Yüregiroğlu Ramazan Bey egemen oldu. Ramazanoğulları adını alan Beyliğin
merkezi Adana'ydı. Ramazanoğulları'nın yönetiminde kent genişledi, camiler,
hanlar, kamu binalarıyla süslendi. Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi (1517)
sırasında Osmanlı topraklarına katılan Adana'yı 1608'e kadar yine
Ramazanoğulları yönetti.1672'de Adana uğrayan Evliya Çelebi kente ilişkin
ayrıntılı bilgi verir. Adana, 19. yy'ın ortalarına doğru Osmanlı Devleti'ne
karşı ayaklanan Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından ele geçiridi
ve Mısır Ordusu'nun karargahı olarak kullanıldı. Londra antlaşmasıyla (1840)
Osmanlılar'a geri verildi.1867'deki yönetsel düzenlemede vilayet oldu. 1886'da
Mersin-Adana demiryolunun açılması, pamuk tarımının ve kentin ekonomisinin
canlanmasına, nüfusun artmasına neden oldu. Ermeniler'in 1909'daki ayaklanma
girişimleri bastırıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında (1914-1918) Toros ve
Gavurdağı tünelleri ve Bağdat demiryoluyla kent İstanbul ve Suriye'ye bağlandı.
Birinci Dünya Savaşı sonrasında 24 aralık 1918'de Fransız birlikleri,
işbirlikçi Ermeni çeteleriyle Adana'yı işgal etti. Türk milis kuvvetlerinin
şiddete direnmesi, işgalcilerin önemli kayba uğramalarına neden oldu. 20 Ekim
1921'de imzalanan Ankara Itilafnamesi hükümleri uyarınca 5 Ocak 1922'de Fransız
işgal kuvvetleri kentten çekildi. Bu tarih, halen Adana'nin kurtuluş günü
olarak kutlanmaktadır..jpg)
Yapmadan Dönme
İli ziyaret eden bir turistin mutlaka yapmasını, gezmesini, görmesini, yemesini tavsiye ettiğiniz ürün, yer yada aktiviteler.
- Kent Merkezindeki Bölge
Arkeoloji ve Etnografya müzesi, Atatürk evi gezilmelidir.
- Ulu Cami, Sabancı Merkez Cami,
Bebekli Kilise, Taş köprü ve Tepebağ eski Adana evleri
görülmelidir..Ayrıca merkez dışındaki Anavarza, Şar ve Misis ören yerleri
Akyatan ve Ağyatan Kuş Cennetleri görülmelidir.
- Adana kebabı mutlaka yenmeli,
şalgam suyu ve aşlama (meyan kökünden yapılmaktadır.) içilmelidir. Bici
bici'nin tadına bakılmalıdır.Ayrıca halka tatlı yenmelidir.
- Eski çarşılar gezilmeli,
Karatepe kilimleri alınmalıdır.
- Altın Koza festivali uzunca
yıllardan beri Adana'da yapılmaktadır.
- Hitit, Roma, Bizans Osmanlı
Dönemlerine ait eserlerin bulunduğu Arkeoloji Müzesi, Etnoğrafya Müzesi,
Atatürk Bilim ve Kültür Müzesi, Misis Mozaik Müzesi, Anavarza ve Şar ören
yerleri ile Misis, Karasus antik kentleri gezilmeye ve görülmeye değer
yerlerdir.
Yorumlar
Yorum Gönder